-Čađava krastavost kruške (Venturia pirina) je jedno od najznačajnijih oboljenja ove voćke. Izaziva ga fitopatogena gljiva Venturia pirina. Ova gljiva formira peritecije, u kojima se nalaze askusi sa askosporama, i miceliju na kojoj se razvijaju konidije. Gljiva prezimljava u otpalom lišću pomoću peritecija, a u okviru pjega na ljetorastima pomoću micelije. Askospore u peritecijama dozrijevaju rano u proljeće, a prve se oslobađaju u vrijeme bubrenja pupoljaka. Masovno oslobađanje askospora se dešava u vrijeme cvjetanja, pomoću vlage, a prenose se vjetrom, navodi dip. agronom Blagota Begović.




Micelija koja se nalazi na ljetorastima u okviru pjega, na proljeće nastavlja razvoj i formira konidije koje se prenose kišnim kapima. Primarne (početne) zaraze mogu ostvariti i askospore i konidije. Sekundarnih zaraza (zaraze nastale nakon primarne zaraze) može biti više, a one nastaju od konidija koje se formiraju u okviru pjega nastalih nakon primarne zaraze, upozorava Begović.
Tokom razvoja ove gljive postoje dvije faze: parazitna i saprofitna. Parazitna traje od kretanja vegetacije do otpadanja lišća u jesen, a saprofitna od otpadanja lišća do kretanja vegetacije.
Značajnu ulogu u razvoju bolesti imaju temperatura i vlaga. Vlaga omogućava oslobađanje i klijanje askospora. Zaraza se može ostvariti uz temperature 4 do 28⁰C, optimum 24⁰C. Od temperature zavisi dužina inkubacionog perioda, odnosno vrijeme do pojave simptoma, koji na ljetorastima traje dvije do tri sedmice, a na listovima osam do 60 dana, navodi Begović.
– Gljiva napada i list, i cvijet, i ljetorast i plod. Tokom vegetacije na listovima nastaju maslinaste do mrke pjege. Jasno su odvojene od zdravog tkiva. Više su rasprostranjene na naličju lista, zbog toga sto je lice lista glatko, manje je zadržavanje vode, pa je manji broj infekcija. Listovi zaraženi u toku intenzivnog porasta su talasasti. Na zahvaćenim laticama cvijeta se pojavljuju zelenkaste pjege. Na zaraženim ljetorastima se prvo pojavljuju manji plikovi, koji kasnije pucaju i pojavljuju se rak-rane. U koliko je ljetorast prstenasto zahvaćen, dio iznad oboljelog tkiva se suši. Kroz rane mogu da prodiru i drugi patogeni. Plodovi mogu biti zaraženi od zametanja do berbe. Na tek zametnutim plodovima se pojavljuju maslinaste pjege. Vremenom pjege postaju plutaste, dobijaju tamniju boju i imaju izgled kraste. Mogu se spajati što dovodi do stvaranja velikih nepravilnih površina tamnosmeđe boje. U okviru tih pjega, smanjen je porast ploda, pa se oni deformišu. Pjege nekrotiraju i nastaju pukotine na njima. Kroz te pukotine mogu da ulaze prouzrokovači truleži (Monilinia spp.). Na formiranim, potpuno razvijenim plodovima, pjege su sitne, istog izgleda, pa smanjuju tržišnu vrijednost plodova – navodi Begović.
S obzirom da se ova bolest javlja često i da dovodi do niza negativnih posledica, koje se ogledaju u narušavanju zdravstvenog stanja biljke, a koje vodi smanjenju količine i kvaliteta prinosa, potrebno je obratiti posebnu pažnju na zaštitu voćnjaka, da bismo isti sačuvali, na kraju savjetuje Begović.
Piše: Blagota Begović, dip. agronom

---

Zimsko i tretiranje za vrijeme vegetacije
Hemijske mjere daju najbolje rezultate. Za suzbijanje ove bolesti se koristi veliki broj aktivnih materija, među kojima su: metiram, ciram, mankozeb, ciprodinil, pirimetanil, folpet, difekonazol, boskalid i drugi. U organskoj proizvodnji se za zaštitu koriste jedinjenja sumpora i bakra. Zimsko tretiranje se obavlja preparatima na bazi bakra, u cilju suzbijanja konidija koje se nalaze na ljetorastima.
Tokom vegetacije se obavljaju sledeća četiri tretiranja protiv ovog patogena: tretiranje po formiranju prvih listića i cvjetnih pupoljaka; tretiranje pred otvaranje cvjetnih pupoljaka, tretiranje odmah nakon precvjetavanja i dvije nedelje kasnije.